Novikov Sergey Evgenyevich (= Novikau Siarhei Yaugenavich), Candidate of Historical sciences, Associate Professor
Minsk State Linguistic University, Belarus
DEFENSIVE WARFARE OF THE RED ARMY IN THE TERRITORY OF BELARUS IN THE SUMMER OF 1941 IN CONTEMPORARY DOMESTIC HISTORIOGRAPHY
Abstract
For the first time ever in national historiography, based on the method of comparative studies of sources, there has been carried out the analysis of bilateral military operations which took place in the territory of Belarus in the first two months of the Great Patriotic War during the German onslaught. The author reconstructs battlefield engagement, focusing on the new documented facts, primarily of the German origin.
The new sources helped to significantly deepen the historical knowledge and make the study of the initial period of the war more objective, to show for the first time that the important outcome of the Red Army’s military operations in the territory of Belarus was not only the cease of the treacherous attack of Army Group “Center”, but mainly its actual transition to the defense in the central direction of the assault on Moscow in accordance with the regulation number 34 decreed by Adolf Hitler on 30.07.1941. The author draws the conclusion that it was specifically in Belarus that military operations of the Western and Central (created on 24.07.41) fronts broke the rhythm of the blitzkrieg against the USSR and the achievement of the Blitzkrieg goals in the summer of 1941.
Key words
Great Patriotic War, Western Front, Central Front, German onslaught, defensive warfare of Red Army, Brest Fortress, Lepel battle, Mogilev battle, Gomel battle, Soviet prisoners of war, domestic sources, German documents, comparative studies of sources.
1. Аб прысуджэнні спецыяльнай прэміі Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь дзеячам культуры і мастацтва 2014 года // Беларусь сегодня. 2015. 3 янв.
2. Алиев Р. В. Брест. Июнь. Крепость : в 2 кн. Кн. 1 / фото: А. Суворов, Ю. Мулявко. Брест, 2012.
3. Алиев Р. В. Брестская крепость. Воспоминания и документы. М., 2010.
4. Беларусь в первые месяцы Великой Отечественной войны (22 июня — август 1941 г.) : документы и материалы / сост. В. И. Адамушко [и др.]. Минск, 2006.
5. Брестская крепость // Великая Отечественная война 1941—1945 : энциклопедия. М., 1985. С. 110—111.
6. Великая Отечественная война 1941—1945 : энциклопедия. М., 1985.
7. Великая Отечественная война 1941—1945 годов : в 12 т. Т. 2 : Происхождение и начало войны. М., 2012.
8. Великая Отечественная война без грифа секретности. Книга потерь. Новейшее справочное издание / Г. Ф. Кривошеев, В. М. Андроников, П. Д. Буриков, В. В. Гуркин. М., 2010.
9. Великая Отечественная война: энциклопедия. М., 2010.
10. Выніковае данясенне камандуючага групай армій “Цэнтр” аб бітве пад Гомелем і Крычавам ад 20.8.41 г. // Новікаў С. Я. Беларусь улетку 1941 года : новыя падыходы ў даследаванні баявых дзеянняў. Мінск, 2014. С. 247.
11. Ганцэр К., Пашковіч А. “Гераізм, трагізм, мужнасць”. Музей абароны Берасцейскай крэпасці // ARCHE. 2013. № 2.
12. Данясенне 7-га армейскага корпуса аб ўзяцці ўмацаванага плацдарма Магілёў (20.7—26.7.41 г.) // Беларусь улетку 1941 года : новыя падыходы ў даследаванні баявых дзеянняў. Мінск, 2014. С. 181.
13. Данясенне аб ходзе баявых дзеянняў пры ўзяцці Брэст-Літоўска // Новікаў С. Абарона Брэсцкай крэпасці летам 1941 года ў ацэнцы гістарыяграфіі і ў святле дакументаў // Беларуская думка. 2010. № 5.
14. Данясенне камандзіра 45-й пяхотнай дывізіі генерал-маёра Ф. Шліпера аб ходзе баявых дзеянняў пры ўзяцці Брэст-Літоўска (22.6—29.6.1941 г.) // Новікаў С. Я. Беларусь улетку 1941 года : новыя падыходы ў даследаванні баявых дзеянняў. Мінск, 2014. С. 109—117.
15. Дырэктыва А. Гітлера № 34 аб далейшым вядзенні вайны на ўсходзе ад 30.7.41 г. // Новікаў С. Я. Беларусь улетку 1941 года : новыя падыходы ў даследаванні баявых дзеянняў. Мінск, 2014. С. 204.
16. Загад камандуючага групай армій “Цэнтр” ад 8.7.41 г. // Новікаў С. Я. Беларусь улетку 1941 года : новыя падыходы ў даследаванні баявых дзеянняў. Мінск, 2014. С. 242.
17. Здановіч У. В. Баявыя дзеянні на тэрыторыі Беларусі летам 1941 г. у святле новых дакументальных крыніц // Беларускі гістарычны часопіс. 2014. № 12.
18. Здановіч У. В. Беларусь у гады Вялікай Айчыннай вайны. Агляд крыніц і айчыннай гістарыяграфіі : манаграфія / навук. рэд. А. А. Каваленя. Брэст, 2012. С. 158.
19. Иринархов В. С. Агония 1941: Кровавые дороги отступления. М., 2011.
20. Исаев А. В. Неизвестный 1941. Остановленный блицкриг. М., 2011.
21. Каваленя А., Ляўковіч В. Гуманітарная навука незалежнай Беларусі (да 85-годдзя Нацыянальнай акадэміі навук) // Полымя. 2014. № 1.
22. Литвин А. М., Воронкова И. Ю. Битва за Беларусь летом 1941 года // 1941 год: Страна в огне : в 2 кн. М., 2011. Кн. 1: Очерки. С. 302—402.
23. Новиков С. Е. Белоруссия в первые месяцы Великой Отечественной войны // Великая Отечественная война. 1941 год: Исследования, документы, комментарии / отв. ред. В. С. Христофоров. М., 2011. С. 271—322.
24. Новікаў С. Абарона Магілёва 1941 года: новыя звесткі // Беларускі гістарычны часопіс. 2012. № 7.
25. Новікаў С. Адлюстраванне падзей на Буйніцкім полі 12 ліпеня 1941 г. у нямецкіх архіўных матэрыялах // Беларускі гістарычны часопіс. 2007. № 7.
26. Новікаў С. Лепельская аперацыя летам 1941 года: спроба навуковай інтэрпрэтацыі // Беларускі гістарычны часопіс. 2012. № 11.
27. Новікаў С. Магілёўская бітва 1941 г. у данясеннях вермахта // Беларускі гістарычны часопіс. 2010. № 7.
28. Новікаў С. Я. Абарона Брэсцкай крэпасці: гістарыяграфічныя міфы і гістарычная рэальнасць // Историческое наследие 1941 года в исследованиях и экспозициях музеев : материалы Междунар. науч. конф., посвящ. 70-летию обороны Брестской крепости (Брест, 9—11 июня 2011 г.). Брест, 2013. С. 22—30.
29. Новікаў С. Я. Беларусь улетку 1941 года : новыя падыходы ў даследаванні баявых дзеянняў. Мінск, 2014.
30. Пералік лагераў ваеннапалонных, іх размяшчэння і падпарадкаванасці па стане на 9.8.41 г. // Новікаў С. Я. Беларусь улетку 1941 года : новыя падыходы ў даследаванні баявых дзеянняў. Мінск, 2014. С. 245.
31. Пералік лагераў і армейскіх зборных пунктаў ваеннапалонных каменданта лагераў ваеннапалонных акругі “J” па стане на 10.7.41 г. // Новікаў С. Я. Беларусь улетку 1941 года : новыя падыходы ў даследаванні баявых дзеянняў. Мінск, 2014. С. 243.
32. Стралец М. Манаграфія без стэрэатыпаў // Літаратура і мастацтва (ЛіМ). 2014. № 26, 2 ліпеня.
33. 1941 : документы и материалы к 70-летию начала Великой Отечественной войны : в 2 т. / сост. Ю. А. Никифоров [и др.]. СПб., 2011.
34. 1941 год: Страна в огне : в 2 кн. Кн. 2: Документы и материалы. М., 2011.